Thursday, December 17, 2009

Миний эргэн тойрондох бүхэн миний багш

Сүүлийн үед сонссон дуулснаа тунгаан хүүрнэх гэсийн. Либертари үзлийн тухай ярилцсан Батчулуун багшийн яриаг сонслоо. “Эх сурвалж”-ийн орчуулагч л гэдгээр нь мэдэх болсон тэр хүний хэлж буй ялангуяа гэрийн хүмүүжил буюу эцэг эхээс нь түүнтэй “өөрийгөө л мэдэж байгаа бол алдаа гаргасан ч чинийх, алдар хүртсэн ч чинийх гэж харьцдаг” байсныг нь сонсох үед өөрийгөө харж буй мэт л санагдаж байлаа. Либертари үзэл гэж хамгийн товчхондоо ӨӨРӨӨ ӨӨРИЙГӨӨ МЭДЭХ л зарчим нөгөөтэйгүүр жаахан онцгүйгээр хүний гар харсан бэлэнчлэх сэтгэлгээтэй хүмүүсийн тодорхойлолтоор бол АМИНЧ. Хүн бүхэн л өөрсдийгөө хичээгээд хэнээс ч хамааралгүйгээр байхад болоод явчих юм шиг төсөөлөгдөөд байдийн тэр нэххх 76 энэтэрийг буруутгаад тэнэг мангуугаар дуудаад байх утгагүй л юм шиг.

Багш тэгээд ерөнхийдөө агуу агуу либертарчид болох Мизесс, Хаек, Юнг болон Айн Рэнд зэргийн бүтээлүүдийг уншихыг л санал болгож байналээ мөн ярианыхаа төгсгөлд “Энэ ер нь зөв л үзэл байх” гэж инээд хүргэсэн ш дээ. Яагаад гэтэл: өөрийнх нь ажигласнаар нөлөө бүхий 10 либертари хүний 8 нь еврэй учраас гэсэн.

...

Монголчуудын аж амьдрал одоогийн байдлаар ямар байдалтай байгааг бүүр түүрхэн мэдэж буй мэт мэдээлэлтэй явдаг байсан учраас “Шилжих хөдөлгөөн ба Ядуурал” гэсэн доктор Ц.Болормаа МУИС-ийн ЭЗС-ийн ХАССТ-ийн эрхлэгчийн лекцэнд суугаад тэмдэглэж авснаа сонирхуулбал доорхи болно.

Монгол улсын хүн ам 2008 оны эцсийн байдлаар 2 сая 683.5 мянга байгаа бөгөөд насны хувьд 0-14 насных 27,5%, 15-59 насных 66,7%, 60-с дээш насныхан 5,8% байгаагаас дүгнэхэд 2025 он гэхэд 3 сая гаруй хүн амтай болох ч одоогоор 5,8%-тай байгаа насжилтын индекс 10-аас дээш хувьтай болж хөгшрөлт явагдах төлөвтэй. Нийт хүн амыг бүсчилсэн байдлаар нь үзүүлвэл

УБ-39,9%, Зүүн бүс-7,4%, Төв-16,5%, Хангай-20,9%, Баруун бүс-15,2%.

Улаанбаатарт амьдарч буй 1717000 хүмүүсийн 61,4% гэр хороололд оршин суудаг, 21,9% нь ядууралд өртчихсөн. Харин шилжин ирэгсдийн 80% нь хотын захын гэр хорооллын бүлийг нэмж байдаг гэнэ. Утааг нэмэгдүүлэх гэж байгаа мэт илүү их зардалтай УБ-г яагаад зориод байдаг вэ, тэд хэн бэ гэхлээр: хөгжилд ойртох, үр хүүхдээ сургууль соёлтой болгох тэднийгээ бараадах зорилготой голчлон 18-45 насны эмэгтэйчүүд, ажил мэргэжилгүй боловсролын түвшин доогуур, мөн мал хуйгаа ган зуданд барчихаад ажил хийх бодолтой хүмүүс гэнэ. 2002-2003 онд хүн амын 36% нь ядуу байсан бол 2007-2008 онд 35,2 хувь болсон ч баян хоосны ялгаа нэмэгдсэн үзүүлэлттэй гарсан гэсэн.

Ийнхүү газрынхаа хөрсөн доор асар их баялагтай хэдий ч хоногийн хоол, өдрийн автобусныхаа мөнгөндөө санаа зовж байгаа хүмүүс хэзээ ходоодондоо биш толгойдоо хоол өгдөг болнодооо!

...

Ардчиллын үнэт зүйлс дээр суурилсан үзэл санаагаараа нэгдсэн шижигнэсэн залуусын ээлжит ярилцлаганд очлоо. Энэ удаагийн ярилцах сэдэв маань “Оюутны ардчилал”. Бид үнэхээр төлбөрөө төлсөн л юм бол сурах ёстой зүйлс, эдлэх ёстой эрх, тавих ёстой шаардлагуудаа хэлэх л эрхтэй. Санаанд нийлдэггүй зүйлс зөндөө байгааг мэддэг мөртлөө ямар нэгэн зүйлээс айгаад дуугүй яваад байна гэдэг бол өөгшүүлж байгаа мөн гол нь чадваргүй байгаагаас болдог, тэгснээс хэлээд хорхой араанд нь тас зуулгасан ч хамаагүй болж бүтэхгүй зүйлсэд нь цочроо өгөх л хамгийн зөв алхам.

Тэгээд ерөнхийдөө явж явж хувь хүний хөгжил дээр л бүх юм суурилж байгаа юмшдээ гэдгийг алхам тутамдаа л мэдрээд байхиймдө.

С. Ганбаатар гуайн лекц ярилцлага тухайн үедээ мөн л орой руу орж ач тусаа өгч байсан ер нь ч хэлж ярьж буй хандлагатай нь санаа нийлдгийн улмаас http://www.medremj.mn/content/2496.shtml ярилцлагыг нь уншиж суутал 100% дэмжмээр хэсгийг нь авчихлаа. Гэхдээ яг үнэндээ би хүмүүсийг гадагшаа яваасай гэж хүсдэг. Ийм бодолтой залуусыг дэмждэг. Яагаад гэвэл, залуус орчинд нь очоод маш хурдан хэл сурна. Бас гадны соёлоос суралцана. Ер нь Монголоос илүү хөгжилтэй оронд очсон хүн харьцуулж үзээд: “Улс орныхоо хөгжилд хувь нэмрээ оруулья” гэсэн бодол тээж ирнэ гэж би боддог. Тиймээс залуусаа гадагшаа сургахын тулд би хөтөлбөр хүртэл боловсруулаад байгаа. “Таван толгой”, “Оюу толгой”-н тэтгэлэгт хөтөлбөр гээд.”

Бүхний ... Түлхүүр нь өөрт бий.

Улсын хөгжлийн үндэс нь хүний хөгжил гэдэгт бид итгэдэг. “Хөгжил” хүний хөгжлийн төв

Monday, December 7, 2009

Цаг хугацаа гэж...

Яаг нэг жилийн өмнөх энэ өдөр 1941 оны 12 сарын 07-ны өдрийн түүхэн үйл хэргийг санаад ой тоондоо байгаа зүйлсээ ер нь олонд хүртээмжтэй байдлаар буулгаж үзвэл яасийн гэсэн үүднээс блогоо нээж энэхүү http://important-nonsense.blogspot.com/2008/12/blog-post.html бичлэгийг оруулж байсан ч тодорхой хувийн шалтгаан сонирхлын үүднээс блогоо нэг хааж үзэн дахин өөр нэрээр нээсний улмаас оруулсан сар өдөр нь жаахан гажсан зүйл байгаа юм.

Эргээд бодоход жилийн өмнөх энэ өдөр блог гэдэг зүйлийг эхлүүлсэн нь өөрт янз янзаар л нөлөөлсөн мэт дүгнэгдэж байна. Блогоо нээж анхны бичлэгээ оруулаад нэххх л том зүйл хийцэн юм шиг санагдан хэн нэгнээс л урмын ч бай бурмын ч бай юу ч хамаагүй л сонсохыг хүсч байсан юмдаг. Үүний учир нь гэрээсээ гарч үзээгүй мань хүн хүний газар homesick-дэж байсантай холбоотой л доо. Тэгээд тэр орой мэссэнжэрт хамгийн илэн далангүй харьцдаг ганцхан л хүн маань онлайн байхаар нь сонирхуулахад “сонирхолтой л бичлэг болж” гэсэн даруухан үнэлгээ авч билээ.

Тухайн тухайн үедээ хоног өдөр явж өгөхгүй мэт байдаг ч эргээд харахад ямар хурдан өнгөрсөн байдийн бээ, сонийншүү бас.

“Нууц” кинон дээр ингэдэгдээ “таны одоо байгаа байдал бол өнгөрсөн бодлын чинь үр дүн, харин ирээдүйд ямар байх чинь одоогийн таны бодол төсөөллөөс шалтгаална.”

Monday, November 23, 2009

Өнөөдрийн лекцээ гэж!

Хэд хоног зөнгөртөн байж өнөөдөр хэрэг болгон ганц суудаг лекцэндээ иртэл юуч болчивдоо. Багш нь орж ирэн бүртгэх гэж баахан бувтнаж байснаа сүүлийн ангиа дуусгаж чадалгүй ангийн даргад нь үүрэг болгосноор хичээл эхлэх янз орсон боловч амны хаалт зүүсэн багшийн яриа (чанга яригч барьсан хэдий ч), чи яасан би тэгсэн амралтаараа юу хийв гэх мэтчилэн 2 өдрийн сонин сайхнаа дуулалцах бидний хөөрөө нийлэлцэн авч үлдэх юм ховор байх шиг санагдаж суутал түрүү түрүүчийн хичээлүүд дээр даалгавар болгон өгсөн эссэгээ ярихыг оюутнуудаас хүссэн ч сайн дураараа ярих хүн гарч ирээгүй учраас нэр дуудахаар хальт сонсогдож, нэг оюутан "боловсролын тогтолцоо ерөөсөө болохгүй байна, 2,7-хон сая хүн амтай манайд 150 гаруй их дээд сургууль бол үнэхээр замаа алдаж..." гээл шүүмжилж байлаа. Дараагийн оюутан экологийн аюулгүй байдал сэдвийн дор одоогийн байдлаар монгол болон дэлхий нийтэд тулгамдаад байгаа хамгийн ноцтой асуудал хэмээн үргэлжилж байтал тээр тэндээс -Багшаа, горимын санал байна гэсэн сүрхий дуугаар "хичээлтэйгээ холбоотой зүйлс сонсох байтал хүн бүрийн мэддэг юм яриад байх юм" гэснээр маргаан өрнөн, маргааныг зарим нь зөв ш дээ хэмээн дэмжин зарим нь болиочдээ дуугүй байгаач, нэгнийгээ сонсий гэхчлэн ам амандаа шаагилдан эцэст нь дургүй хүмүүс нь гараад явж болно гэж багшийн хэлснээр арав гаруй оюутан ангиас гарч, цааш Монгол улсын соёл хүмүүжил ухамсар, Усны асуудал, Хүний хөгжил гэсэн сэдвүүдээр оюутнуудын илтгэл үргэлжилсээн бас ч. Гэхдээ бидэнд сонс гэж хоёр чих, ярь хэмээн нэг ам заяасан гэдэг шиг хэний ч үгийг сонсож сурах нь чухал юмуудаа гэж бодогдлоо.

Tuesday, October 27, 2009

Thoughts for today

The way to overcome negative feelings is through positive feeling.
Problem:
Whenever things don't go the way we want them to, we start thinking negatively and end up feeling low. The more we think negatively, the worse we feel.
The negativity inside us increases and we spread it around by reacting negatively with other people which, in turn, gets us depressed.
Solution:
We need to constantly remind ourselves that thinking is actually feeling. That's why, all we have to do is to control our negative thoughts and deliberately induce positive thoughts. This way we will be able to control the way we feel about a situation or a person and keep out of the low phases that we, otherwise go through.

True love provides the right environment for people to grow.
Problem:
Instantly looking, usually in relationships we begin to expect from people whom we get close to. We feel that we have love for them, we have a right over them. Because of our expectations we are not able to give the other person freedom to move forward or progress.
Solution:
When we have true love we are able to provide the right environment for people so that they can bring progress in their life. We don't need to hold on them and expect them to do everything according to our needs, in opposite, give them real support without any condition.

Thursday, October 15, 2009

Өөрчлөгдөх хэрэгтэй!

Хоёр өдрийн 2 өөр багшийн лекцнээс өөрсдийнхөө сэтгэлгээний СӨРӨГ ялгаатай байдлыг анзаарч авлаа.
Эхний өдөр "орчуулгын дадал" хичээлийн удиртгал болгон монгол-англи, англи-монгол орчуулга хийхдээ анхаарах хэдэн зүйлс дурьдсаны нэг нь "англи хэлний өгүүлбэрүүд идэвхгүй хэвээр илэрхийлэгдэх нь олонтоо байхад монгол хэлний өгүүлбэрүүд ихэвчлэн эзэн биеийг тодруулсан шинжтэй байдаг." Учир нь: америкчууд болон өрнөдийнхөн тухайн үйлдлийн үнэн бодит байдал, цаг хугацаа, үр дүнг илүүд үздэг байхад манайд бол эсрэгээрээ "ХЭН, ХЭН, ХЭН яасан гэнэ э, ямар хүн байна?" гээд л сонждог. Доорхи Г. Галбадрахын бичлэг мөн "ХЭН"-ийг тодруулж үздэгээс шалтгаалж үүссэн балайрлын тухай маш ойлгомжтой бичсэн байналээ. http://news.gogo.mn/r/60789
Нөгөөтэйгүүр та нар ч гэсэн анзаарсандаа америкчууд ихэвчлэн "what?" гээл сериозны асуудгыг. Энэ нь тэд тухайн эргэлзэж буй асуудалдаа фактыг л чухалчлан үздэгээс бус бид нар шиг "why?" гэж асуугаал хэн нэгний дам дам ам дамжсан тайлбаруудыг сонсдоггүйтэй нь холбоотой.
Тиймээс бид аливаа зүйлийн үнэн бодит гарал үүслийг нь баттай мэдээгүйгээсээ болж, мэдсэн ч баталгаажуулаагүйн улмаасаа үнэтэй бүхнээ гадныханд цөлмүүлж дуусна даа.

Wednesday, October 7, 2009

Now, I am thinking to do notes about "SUCCESS".
First, you have to have a dream. I mean, you have to know what you want. But it's not good enough to say, for example, I would like to be a writer. I have to have some practical ideas about what you want to write and when, how.

Then the next thing, you must be determined. Whatever happens, you always have to tell yourself that "never never never give up!". Sometimes, things are difficult, things go wrong. But keep going, keep studying, keep trying.

Next, you should have a few good friends. All the successful people say that help from friends was important. Because good friends tell you "Well done!", "That's great!" and "You can do it!"-things like that. So good friends are red hot.

Er,.. what's next? Oh, yes. That's really significant. You have to work hard! Yeah, sorry guys! All the most successful people work very hard. But you realize that you don't need to work 24 hours a day. You can live in here, in this human world only once time. That's why you have to enjoy yourself.

These are the big things if you want to be a big success. You don't need to have lots of money or rich parents and to get good school results. You know some really successful people weren't good at school, but they were good at other things and just worked hard without giving up.

Ok, that's all what I wanted to express. Oh, one last thing. You might be a little luck sometimes - but you have to know catching your luck. :)

Friday, October 2, 2009

Thought for today

Everyone has a dream!
If we dream without action, we end up with wishful thinking.
A dream plus action becomes optimism in life.
If we believe we are able to do certain things and have the strong desire to do so, then despite setbacks, our will power is what makes us "try, try, try again" until we succeed.