Sunday, April 25, 2010

Ер нь ингэж шийдлээ.

Юу гэхлээр: хоёр алхам хойшилж нэг алхам урагшилж байна уу эсвэл нэг алхам хойшилж гурван алхам урагшилж байна уу гэдгийг хянах талбар нь өөрийнхөө юу хүссэнийг илэрхийлж, зөвхөн миний үзэл бодлын орон зай болдог блог маань байг. Тэгэхгүй бол энэ цаг хугацаанд юу дуулсан мэдсэн сурснаа эмхэлж дүгнэхгүй яваад байхаар нэг л шуурганд хөөгдсөн мэт эргээд харахад өчнөөн хайран эргэж ирэхгүй хором.

Мөн өнгөрсөн 7 хоногоо дүгнэхээр их зүйлсээр толгойгоо цэнэглэж чадсан бичих зүйлс нь барагдахгүй байвал үүнээсээ урам зориг орно нөгөөтэйгүүр шальтай хэрэг бүтээгээгүй бол өөртөө нэг хоёр сайхан ухаарлын шанаа өгч байгаад маргаашнаас нь л яралзаж өгөх бөгөөд бас миний ертөнцөөр ороод гардаг найзуудаасаа ч санаа зовохын эрхэнд өөрийгөө гарцаагүй шахалтанд оруулах шилдэг арга. /юм хийгээгүй байвал хайр найргүй шүүмжлээрэй/

Тэгэхээр өнгөрсөн 7 хоногт юу болсон бэ?
Даваа гарагт их гүрнүүдийн гадаад бодлого хичээл дээр оюутнуудын ярьсан илтгэлүүдээс Германы гадаад бодлогын шийдвэр гаргагчид болох канцлеруудын тухай мэдэж авлаа.
Тухайлбал:
1. Фашизмын эсрэг тэмцэгч Христийн Ардчилсан Намын Конрад Аденаур 73 настайдаа канцлераар сонгогдон, дайны дараахь Германы нэр хүнд эдийн засгийг хэрхэн сэргээх вэ гэдэгт гол анхаарлаа хандуулж “БИ ГЕРМАНЫ төдийгүй ЕВРОПЫН ИРГЭН мөн” гэсэн алдарт үгээрээ их гүрний хүчирхэг бардам бус харин эв хамтын бодлого баримтлах болсноор Европын төдийгүй Америкийн хандлагыг өөрчилж одоогийн Европын Холбооны үндсийг ч тавьж чадсан хүн.
2. Остполитик гэдгээр алдартай Вилли Брандт хувь хүнийхээ тухайд их сонирхолтой юм билээ. 1918 онд эх орноосоо дүрвэн Норвегит очоод энэ нэрээ аван европын улсуудаар нэлээд явсны эцэст эргэн ирж улс төрийн ажлаа эхэлж зүүн рүү чиглэсэн бодлогыг баримталсан нь тухайн үеийн олон улсын харилцаанд чухал өөрчлөлт оруулах сэдлийг өгсөн мэт. Учир нь Герман тэргүүтэй Европын түншүүд нь ЗХУ-тай ойр дотно харьцах болсноор АНУын ерөнхийлөгч Никсоныг Вьетнамын дайныг зогсоох тухай амалж Японыг цочирдуулсан нууц айлчлалуудаар БНХАУ-тай харилцаагаа сайжруулсан.
Мөн түүнчлэн дараа дараагийн канцлерууд болох Шмидт, Хэлмонт Колл, Шройдарь, Анжела Меркель зэргийн тухай ярьсан ч дэлгэрүүлэх шаардлагатай л санагдсан.

4 сарын 20 буюу мягмар гаригт Монгол Улсаас Франц улсад сууж байсан ОББЭЭСайд асан Г. Луузан ахмад дипломатч ирж Франц улсаас ураны салбарт явуулж буй бодлого, дэлхийн ураны нөөц зэргийг хамруулан Монгол Улсын гадаад бодлогыг эдийн засагжуулах чиглэлтэй лекц уншсан бөгөөд хилийн дагуу Францын ашиг сонирхлыг оруулж ирсэн нь хоёр хөршөөсөө хараат бус байхад чухал ач холбогдолтой, мөн баялаг байгаа бол түүгээрээ хүнээ боловсруулахаар залуучуудынхаа толгойд юм хийсэн нь ирээдүйтэй.
Энэ сэдвээсээ хазайн Азийнхан архины хордуулалтыг эсэргүүцэх чадваргүй учраас шууд генд нь нөлөөлдөг хэмээн хор хохирлыг нухацтай хэлж бага шоудаж биеэ их зовоо гэдгийг учирлаж, өнөөг хүртэл монголчуудын удмын сан доройтсоор ирснийг XIII зууны их байлдан дагууллын үед сорууд нь гадагшаа их аян дайнд мордоод илүү таатай нөхцөлд уусч шингэн тэдгээр газруудынхаа хөгжлийн үндэс болсон байхад унхайгүй доройнууд нь үлдсэнээс яван явсаар өдий хүрсэн гэж сонин зүйлийг дурьдаадахсан.

4 сарын 21-нд Google Reader-ийн сургалтанд сууж гүнзгийрүүлсэн ойлголтыг авч чадсан бол 4 сарын 22-нд Эх Дэлхийн буюу Байгаль хамгаалах өдрийн 40 жилийн ой тохиосон өдөр Яруу Сэтгэгч сонины эрхлэгч, Хүний хөгжил төвийн тэргүүн Лука ахын төрсөн өдөр болж хамгийн анхны сонин содон оюунлаг тэмдэглэсэн төрсөн өдөр байсан. Яагаад гэхлээр би тэндээс гарахдаа өөрийгөө ажиглах хамгийн шилдэг арга болох өдрийн тэмдэглэл хөтлөхийн ач холбогдлыг, өөрийгөө хэзээ ч бүү хуур, бүх юманд чин сэтгэлээсээ хандаж хором бүрийг үр дүнтэйгээр өнгөрөөхийн чухлыг дахин өөртөө сануулсан. Бас залуучууд бидний үлгэр дуурайлал болсон Ж. Лувсандоржийн 100 найзынх нь нэг болсноор бусад оюунлаг найзуудаар нь танилын хүрээгээ тэлж чадсан нь давуу тал байсан.

4 сарын 23-нд Баасан гариг.
Дэлхийн Номын Өдрөөр @internom –ын мэдэгдсэний дагуу интерном орж Ц.Оюунгэрэлийн “залуучууд дэргэдээсээ ажлыг бий болго бүтээ амжилтанд хүр”, Өлзий-Отгоны “мэргэжлээ сонгохдоо тест бөглөх нь чухал болох”, “эмэгтэй хүний амьдрал 20 наснаас эхэлдэг” номын орчуулагч Оюунжаргалын “эмэгтэй та чигээрээ яв” лекцнүүдээс мэддэг боловч анзаардгүй зүйлсээ сэргээж авсан. Мөн найзынхаа найз охинд хамт ном авалцсандаа баяртай байсан.

4 сарын 24-нд Бямба гариг.
Монголын Эмэгтэйчүүдийн Сангаас зохион байгуулагдсан “Ажлын байран дахь бэлгийн дарамт” сургалтанд сууж энэ чиглэлээрхи алхмуудыг ялган ойлгох чадвартай болж мөн сэргийлэх арга замуудыг ч олж мэдсэн нь чухал байсан бөгөөд 5 сарын 17-21-ний өдрүүдэд чухал арга хэмжээнд оролцохоор болсондоо баяртай байгаа.

4 сарын 25-ны Ням гариг буюу өнөөдөр Зөгий Жиргээ нэвтрүүлэгтээ очсон. Тэнд @mrBoki @ЗҮРХ @Batmunkh @Baatarscc @Xacaa Ононжаргал нартайгаа Ононгийн хийж ирсэн гайхалтай амттай кексийг идэнгээ нэвтрүүлгээ явуулангаа ширээний хөл бөмбөг тоглох гоё байсан. Мөн илүү олон хүмүүстэй харьцах тусам л бүх тал дээр туршлага суух нь мэдрэгдээл байх юм, ойлгож байна.
Тэнд байж байгаад “хумхаа өвчинтэй тэмцэх дэлхийн өдөр 4-25” гэдгийг мэдэж аваад өндөр халуурах, дагжин чичрэх зэрэг нь энэ өвчний шинж тэмдэг, шумуулаар голчлон халдварладаг, Африкийн бараг бүх улс үүний өвчлөл ихтэйд ордог бол Европ, Хойд Америк, Азийн ихэнх улс тэр дундаа манайх өвчлөл байхгүй орнууд бөгөөд одоогоор энэ өвчний вакцин байхгүй учраас өвчлөлтэй орнууд руу ажил аялалаар явах бол заавал сэргийлэх тарилга хийлгэх нь марташгүй зүйл болохыг мэдсэн. Амай африк тивээр аялж байхдаа Малавид энэ өвчнөөр аймшигтай хүнд байдалд ортлоо хүндэрч байсан юм билээ.

Нэвтрүүлгээ тараад 2.30-с даргаараа тодорхойлолт хийлгэж авах байсан тул ажил руугаа ирэх замдаа Төрийн Ордны хамгаалалтын хашааг сайн анзаарч харуулаас нь сониучирхан энэ дундуур ороод явмаар байна гэж асууж үзлээ. Үгүй л гэдийн байналээ тэгээд ч 2 хаалгыг нь том гээчийн цоожоор дөнгөлчихсөн.

Ажил дээрээ ирээд @iganzo –той хэлэлцэн нэг анкет бөглөж явуулсандаа баяртай байлаа. Бидний дараагийн хийх зүйлс амжилттай болж санаснаар сэтгэлчлэн бүтнэ гэдэгтээ итгэлтэй байгаа.

Ирээд гэрийнхэндээ цуйван хийж өгсөнд амттай болж үүнээс хойш цуйван идмээр санагдвал чамайг ирэхийг л хүлээж байна шүү гэсэнд урамшив.

Гэвч өнгөрсөн 7 хоногт ямар ч ном уншиж чадаагүйгээ дахин давтахгүй гэж өөртөө амалж байна.

Нэг долоо хоногт 2 ширхэг ном, мэргэжлийнхээ чиглэлийн цоо шинэ огт мэдэхгүй 5-аас доошгүй мэдлэгийг өөрийн болгох, ямар ч хамаагүй нэг дутагдлаа арилган давуу талаа өнгөлөх, бусдад буян болохгүй ч гай болохгүй, урвайж үрчийснээс инээж үрчий зэргийг нэн тэргүүнд тавихаар шийдээд байна.

Thursday, April 15, 2010

Ойрын өдрүүдийн тэмдэглэл

Одоогоос 7 хоногийн өмнө сургуулиа төгсөхөө хойшлуулсан шийдвэрийг бөх зүрхлэн шийдсэнээ гэрийнхэндээ хэлж нэг тийшээ санаа сэтгэл шулуудсанаас хойш сайхан сайхан зүйлс их тохиогоод нүүрэндээ инээмсэглэлтэй амандаа дуу аялаастай алхаад байхыг ажигласан бололтой зарим нэг хүмүүс надаас "чи минь дурлаа юу даа?" гэхийн. Өөө баярлалаа гэхдээ хайрыг дагуулдаг хаврын улиралд нь яснаасаа дургүй Чимэдээ нь дурлахаараа баяртай болохоос илүү ... заза хэлж мэдэхгүйн ерөөсөө нөхдүүдийн шаагилддаг энэ эмзэг хайр дурлал гэгч өвчний дархлаа нь надад хангалттай байдаг эсвэл байнга хамрын ханиад тусаал явдагын шиг байж ч магадгүй ээ хэхэ. Гэхдээ л ойрын хугацаанд гоё гоё үйл явдлууд тохиолдоод аятайхан байгаа цаадахад чинь. Тэхээр БИ нь ямархуу зүйлст хөөрчдөг хүүхэд вэ гэхлээр доорхи л байхгүй юу.
1. Өнгөрсөн 7 хоногийн Баасан гарагт Гадаад Харилцааны Яамнаас Дипломат Алба үүссэний 100 жилийн ойг угтан хэрэгжүүлж буй цуврал лекцэнд очиж суув. Тэр өдөр манай ангийнхан салхинд гарна гээд өмнөх өдөр нь тохиролцоод за зү-дээ тулаад бараг л хамгийн түрүүнд гар хөлөө өргөөд байтал (энэ ангийнхантайгаа үсрээл 4 сар л хамт байсан болохоор салцгаахаасаа өмнө дотносий гэж бодсон юм л даа уг нь) яг цагаа тулахаар тэдний хэлснээр мурьцан хэхэ. Тэгээд тэрхүү лекцийг Лаос, Казакстан,Киргизстан улсуудад ОББЭЭСайд,өөр олон улсуудад атташе болон I,II,III нарийн бичгийн дарга хийж байсан, одоогоор ИЗИС-н багш зөвлөх профессор,ахмад дипломатч Юмбуугийн Сандаг гуай маш хэрэгтэй зүйлсийг сургамжилсан. Гэхдээ нэг балай юм нь салхинд гарахаа л санахаас өөрийг умартсан тэр өдөр мөр гаргах юучгүй оччоод 2 цагийн лекцийг толгойдоо шууд буулгах гэж хичээсэн л дээ. Яамны корридороор алхаж явахдаа ургуулан бодоод ...удахгүй энэ өрөө,ингээл ... гээл төсөөлөөд амжсан шү бас. Өөө нээрээ маргааш (4 сарын 16-ны 9.40-с) семинар дээр бусаддаа юу мэдсэнээ ярьж өгөөрэй гэсэн даалгавар авсан байгаашдэ,гэхдээ санаа зоволтгүй бэлэн.
2. Нэг дотны найз маань хайр сэтгэлийн асуудлаас болж үл ойлголцоод БӨӨН БӨӨН юм болсон хэдий ч хурдан хугацаанд бүүүүүүр гоёоор шийдэж чадсан.
3. Хүндэлж биширч явдаг бичсэн нийтлэл, гаргасан ном бүрийг нь уншиж ойлгохыг санаархаж мэргэжлийнхээ хувьд түүн шиг болох юмсан гэж мөрөөддөг хүнээс мэйл ирсэн гэжуга. Хэд хоногийн өмнө сууж буй буюу сууж байсан улсуудынх нь дипломат ёслолын онцлог болон ер нь энэ хариуцлагат ажлынх нь талаар сонирхон асуусан мэйл бичихэд асар богино хугацаанд хариу ирүүлж өөрийн гаргасан "Миний амьдралын тойрог" номыг уншихыг зөвлөсөн юм. Гэтэл өчигдөр номоо уншсан бол ойлгоогүй зүйл байвал асуу мөн судалж буй сэдвээ явуулвал нэмж хэлж өгөх зүйлс байна гэсэн үнэхээр баярламаар захиа хүлээж авсан.
4. Өнөөдөр: БСШУЯ, ШУА-аас санаачлан оюунлаг нийгэмд мэдлэг, мэдээлэл түгээх зорилгоор зохион байгуулж буй “ЭРДЭМТДИЙН ҮГ” цуврал лекцийн эхнийх болох “Монголоо хөгжүүлэхийн тулд эхлээд Монголоо мэдэцгээе” сэдвээр уншсан Олон улсын монгол судлалын холбооны ерөнхийлөгч, Монгол Улсын хөдөлмөрийн баатар, академич Ш.Бира гуайн лекцийг сонсоод төгсгөлд нь Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан П.Очирбат гуайн үгийг сонссон. Энэ цуврал лекцний гол зорилго нь шинжлэх ухаан, энгийн иргэд хоорондын харилцаа тасарцан учраас тэднийг ойртуулах нэг арга нь энэ юм. Одоо манай нийгэмд хоосон толгой, хоосон ходоод хамгийн асуудал болж байна. Хоосон ходоодыг бол яаж ийгээд Эрээний шаараар дүүргэж болох мөн малтайгаа байсан цагт өлсөөд үхэхгүй байх харин хоосон толгойг цаг алдалгүй бодох цаг нэгэнт болжээ гэж академич Ш. Бира гуай "хүмүүн, тэнгэр, газар 3-ын нэгдэл нь Монгол" гэсэн лекцээ эхэлсэн. Хүмүүн, тэнгэр, газар гэж нэрлэсэн болон 4 сарын 15 гэдэг өдөр бас их учиртайн билээ. За а тэгээд
1. Шинжлэх ухааныг Шинжлэх ухаан буюу Европоос гаралтай голчлон туршлаган дээр үндэслэгдсэн, Шинжлэх ухаан бус буюу Дорно дахинаас гаралтай чанадад хүрсэн оюуны шинжлэх ухаан гэж 2 ангилж үздэг. Тиймээс энэ 2-ын тэнцвэрийг л олж чадвал хүн төрөлхтөн сайхан амьдарна.
2. Төв Азийн соёл иргэншлийн түүх бол суурьшмал болон нүүдлийн соёл иргэншлийн нэгдэл юм гэдгийг ЮНЕСКО-гоос хүлээн зөвшөөрсөн. Нүүдлийн соёл иргэншил нь байгаль цаг уур амьсгал газарзүйн байрлалаасаа шалтгаалсан биеэ даасан,өөрөө өөрийгөө аваад явчдаг онцлогтой учраас одооны зарим хүний хэлдгээр нүүдлийн мал аж ахуй гэж нэрлэгдэхээр л хөгжихгүй юм шиг ойлголт биш.
3. Шашныг маш нухацтай ойлгож ухаалгаар шүтмээр мэт ажиглагддаг. Одоогийн бидний шүтдэг буддизм бол үндэсний шашин гэж хэлж болмооргүй зүйл. Цаашлаад шашнаараа холбогдсон Монгол-Төвд-Хятадын харилцааны ирээдүй яах нь тодорхой бус.
4. Үндэсний үзэл: оюун санааныхаа эрүүл мэндэд анхаарч бахархах зүйлсийнхээ талаар мэдлэгтэй байж бахархах их чухал. Хоцрогдсон юмсыг хэтэрхий товойлгох шаардлагагүй, цаг үеэ мэдрэх.
5. Дэлхий дахинд Монгол судлал хэрхэн хөгжиж байгаа талаар дурьдахад шинжлэх ухаан хүчтэй талдаа л үйлчилдэг.
гэх мэтчилэн үнэхээр сонирхолтой цаашид уншууштай бодууштай судлуустай зүйлсийг багтаасан сайхан яриа болсон. Миний хураангуй учир дутагдалтай учраас сонсож амжаагүйнүүдэд дахин боломж олдоно гэдэгт итгэлтэй байна.
П. Очирбат гуай болохоор хүн төрөлхтөн бид ашгийнхаа төлөө байгаль орчноо сүйтгэхдээ ухаалаг байгаач ээ хэдий овоолгоостой алт доллар байлаа ч цэнгэг агаар цэвэр усгүй бол амьдралгүй.

За а тэгээд лекцний үеэр болон дуусахад шүүмжлүүштэй хэд хэдэн зүйлс ажиглагдсанаа хэлэхгүй өнгөрч чадахгүй нь: миний ард гурав дөрвөн оюутнууд сууж байсын гэтэл худалч хүнд 2 үгний нэг нь хараал, тэгээл шал дэмий юм яриад энэтэр гээл өөрийнхөө цагийг бараад сонсох хүмүүст садаа болоод суугаад байхийн. Мөн манайхны ихэнх нь ямарваа лекц ярианд заза суучий эсвэл өө ийшээ нэг ороод гардийнму гэсэн ямар ч зорилгогүй ирдэг юм шиг ажиглагддаг. 2-хон цагийн яриаг тэвчээртэй сууж чадахгүй эсвэл ажлаа зохицуулж гарч ирээгүй аятай утсаар яриад л, гарч гүйлдээд байхийн хэрэг юу байна аа. Дараагийнх нь: "за өнөөдөр сайхан лекц уншсан академич Ш. Бира болон П. Очирбат нарт баярлалаа" гэж хөтлөгч хэлэнгүүт пир пар гээл гарах гээл дайрчих юм аа. Тэрчинь уг нь дор хаяж хүндэт зочдоо суудлаас нь бостол хүлээдэг баймаар, тэгдэг болмоор.

Өөө төгсгөлд нь мөн нэг баяртай үйл явдал гэвэл өнгөрсөн зун энд ирэхэд нь гайгүй дотны найзууд болцгоосон америк эмэгтэйгээс маань хэдэн ногоон өгнө гэсэн оюутан бидэнд мөнгөний хэрэг хэзээд л илүүддэггүйшдээ.
Ааан мөн өчигдөрхөн номын санд ном бүртгээд ажлаа хийгээд зогсож байтал нэг санаа орж ирээд хэрэгжүүлж эхэлсэн их сонирхолтой үр дүн гарах юм шиг байналээ удахгүй өөр байдлаар танилцуулна гэж бодож байгаа.
Гоё байна аа гоё байна.

Тогтоол ус амархан мууддагийн адилаар хөдөлгөөнгүй байх л урам зориггүй үхширмэл байдалд оруулдаг.

Thursday, April 8, 2010

Миний шийдвэр



цаг хугацаа хурдан өнгөрөөд байхаар хахир хавсаргатай хатуу хаврыг халсан дулаахан тунгалаг нар гийсэн зуны улирал болох нь гэж баярлах ч нөгөө талаар юу ч толгойдоо хийж өөрийн болгоогүй байтал хоног өнгөрсөөр уг номондоо бол оюутны ширээнээс ховхрох цаг тулаад ирэхээр ихэвчлэн би юу сурсийн, миний мэдсэн зүйлс диплом гардаж авах хэмжээний болсон гэж үү гэж өөрөөсөө шалгаасаар байгаад эцсийн хариуг нь ингэж сонслоо.
Тийм ээ, энэ бол цор ганц миний шийдвэр учраас хэнд ч хамаагүй ээ.
Завгүй байхдаа ихийг амжуулаад үр бүтээлтэй байх шиг хандлагатай хүмүүсийн нэг нь гэж өөрийгөө үздэг учраас хойш нь тавьсан хугацаандаа чамлахааргүй алхамуудыг үр дүнг нь урьдчилж үзэж шантрахгүйгээр зориглоод үзий гэж бодоод байгаа.
НУУЦЫН нууцыг сайн ойлгосоон.